Różnice między widelcem stołowym a widelcem deserowym - jak dopasować sztućce do menu?

Widok kilku różnych widelców na stole wydaje się dziś czymś oczywistym, ale nie zawsze tak było. W miarę kształtowania się bardziej wykwintnych zasad przy stołach zaczęły pojawiać się sztućce dopasowane do spożywania różnego rodzaju potraw. Historia widelców sięga czasów starożytnych, choć na europejskie stoły weszły na dobre dopiero w średniowieczu. Pierwsze widelce pojawiły się w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie, gdzie były używane głównie jako narzędzia kuchenne. Mniej więcej w XI wieku zaczęto stosować je jako element nakrycia stołowego, ale na większą popularność musiały czekać aż do XVI wieku, gdy rozkwitło renesansowe zamiłowanie do elegancji i pojawił się wzorzec dobrych manier przy stole. Czym różnią się między sobą dwa najczęściej używane widelce - stołowy i deserowy? Jak wybrać widelec do odpowiedniego dania? Jak dopasować widelce do serwisu? Po odpowiedzi zapraszamy do naszego poradnika.

Różnice między widelcami stołowymi a deserowymi

Różnice między widelcami stołowymi i deserowymi dotyczą przede wszystkim ich rozmiarów oraz zastosowania. Widelce obiadowe są większe i służą do jedzenia głównych dań - nabieramy nimi mięsa, makarony, warzywa. Standardowo mają cztery zęby, zapewniające wygodę podczas nabierania porcji jedzenia i stabilność przy krojeniu, gdy przytrzymują kawałek mięsa lub twarde warzywo.

Widelczyki do ciasta deserowe są mniejsze, lżejsze i bardziej finezyjne w formie, przystosowane głównie do spożywania słodkich potraw, jak ciasta czy owoce. Są węższe, mają trzy zęby i pomagają sycić się drobnymi kawałkami deserów lub owocowych cząstek. Kiedy używać widelca deserowego, a kiedy stołowego? To nie zawsze takie oczywiste, o czym wspomnimy w dalszej części artykułu.

Jak wybrać widelec do odpowiedniego dania?

Budowa różnych rodzajów widelców różni się w zależności od ich przeznaczenia. Przykładowo, widelce do ryb są krótsze i bardziej płaskie, by ułatwić oddzielanie mięsa od ości, a widelce do owoców mają dłuższe i cieńsze zęby. Istnieją również widelce specjalistyczne, jak choćby widelce do homarów czy fondue, które wyróżniają się jeszcze bardziej specyficznymi kształtami.

Dlaczego trzeba dopasować sztućce do menu? Powód jest prozaiczny – odpowiednie sztućce ułatwiają spożywanie potraw i podnoszą komfort jedzenia. Widelce o odpowiednim kształcie i wielkości pozwalają nabierać jedzenie bez wysiłku, bez szarpania się z potrawą czy rozchlapywania zawartości talerza. Estetyczne dopasowanie sztućców do serwowanego menu oraz zastawy świadczy również o wysokiej kulturze stołu i estetyce, a to szczególnie istotne podczas oficjalnych przyjęć czy kolacji. 

W branży HoReCa funkcjonalność widelców w menu restauracji musi odpowiadać oczekiwaniom gości - w zależności od serwowanych posiłków należy im zapewnić komplet sztućców dostosowany do rodzaju dań. Poprawia to nie tylko odbiór wizualny posiłku, ale również podkreśla dbałość menadżera lokalu o najdrobniejsze szczegóły. Goście nie muszą zastanawiać się, jak wybrać widelec do odpowiedniego dania - wszystko jest dla nich zawczasu przygotowane.

Kiedy używać widelca deserowego?

Mimo swojego delikatnego charakteru widelec deserowy jest wszechstronny i warto mieć go pod ręką. Kiedy używać widelca deserowego? Jest przydatny w różnych okolicznościach, między innymi:

• Do ciast i tart – jego niewielkie zęby pozwalają łatwo rozdzielać kawałki ciasta, przydaje się zwłaszcza w przypadku wypieków o kruchej strukturze.
• Do owoców – szczególnie tych podawanych w formie kostek lub plastrów - melony, kiwi, ananasy czy gruszki. Widelec deserowy umożliwia też porcjowanie bez konieczności użycia noża miękkich owoców podanych w całości, na przykład truskawek.
• Do lekkich przystawek –  nadaje się do dań takich jak quiche, sałatek z drobnymi składnikami czy do przekąsek podawanych w formie monoporcji.
• Do serów – podczas degustacji serów można użyć widelca deserowego, zwłaszcza jeśli zestawiony jest z nożem do masła lub małym nożykiem do sera.
• Do śniadań na słodko – sprawdzi się przy jedzeniu naleśników, gofrów czy rogalików z dodatkami, które nie wymagają dużych sztućców.

Sztućce a rodzaj podawanych potraw

Różne rodzaje widelców zostały zaprojektowane tak, aby ułatwić spożywanie konkretnych dań i poprawić prezentację stołowej zastawy. Jak wygląda zależność: sztućce a rodzaj podawanych potraw? Oto podstawowy podział:

• Widelec obiadowy - najpopularniejszy i największy, obecny w każdym zestawie sztućców. Jego cztery długie zęby sprawiają, że świetnie nadaje się do krojenia i podtrzymywania większych porcji mięsa, ziemniaków czy warzyw.
• Widelec deserowy -  mniejszy od obiadowego, ułatwia jedzenie słodkich ciast, tart czy owoców.
• Widelec do ryb - wyróżnia się krótszymi, szeroko rozstawionymi zębami i zaokrąglonym kształtem. Dzięki temu idealnie nadaje się do filetów rybnych, które łatwo się rozpadają, jego budowa zapobiega również rozdrabnianiu miękkiego mięsa ryby.
• Widelec koktajlowy - to mały, elegancki widelczyk, zazwyczaj posiadający dwa ostre zęby. Doskonale sprawdza się podczas przyjęć do serwowania przystawek, owoców morza czy oliwek.